ΔΩΣΕ ΘΕΑΜΑ ΣΤΟΝ ΛΑΟ (ΜΕΡΟΣ 1ο)

Θέαμα, δεν είναι παρά η βαλβίδα ασφαλείας για να μην εκραγεί η χύτρα που μέσα της βράζουν οι μάζες. Έτσι είναι φίλοι μου, θέλω να παρατηρήσετε ότι σε κάθε στιγμή της ιστορίας, όταν τα πράγματα τείνουν να ξεφύγουν από τα χέρια των «λίγων», αυτοί μας ταΐζουν με θέαμα. Τι έκαναν οι αρχαίοι πρόγονοι μας για να σταματήσουν τον πόλεμο ή τους πολέμους; Διοργάνωναν Ολυμπιακούς Αγώνες, όχι για το καλό μας φυσικά, αλλά για να βρουν καιρό οι έχοντες τα συμφέροντα των πολέμων να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους, να μας ξεκουράσουν με λίγα λόγια. Τι έκαναν οι ρωμαίοι αυτοκράτορες, βιτρίνες των «ολίγων»; Μας στοίβαζαν σε μια αρένα, έβαζαν δε μερικούς από εμάς να πολεμάνε ο ένας τον άλλων, όσοι δε περίσσευαν από το θεαματικό μακελειό, τους μακέλευαν τα άγρια θηρία. Κι όμως κάποιοι από εκεί πάνω στην αρένα ζητωκραύγαζαν για τον θάνατο της φάρας τους. Αυτό τους έκανε να ξεχνάνε την πείνα τους, γιατί απλά εκείνη την ώρα χόρταιναν από τις ζωντανές σάρκες των μαχόμενων. Κανείς όμως από όσους βρίσκονταν πάνω στα καθίσματα της αρένας, δεν αναρωτήθηκε ποτέ, γιατί κανένας από τους «λίγους» δεν ελάμβανε μέρος στις μάχες;

Σήμερα δεν θα ήταν τόσο εύκολο να διοργανωθούν τέτοιοι αγώνες —αν και ποτέ δεν ξέρει κανείς— μιας και το πολιτιστικό μας επίπεδο δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Βλέπετε θέλουμε να λεγόμαστε ότι και καλά είμαστε πιο άνθρωποι, αλλά παρ’ όλα αυτά φίλοι μου και σήμερα γίνονται τέτοιοι αγώνες, μπορεί όχι με όπλα, μπορεί να μην γίνονται εμφανείς οι πληγές, αλλά οι πληγές που ανοίγονται σήμερα είναι ίσως χειρότερες από τις τότε. Ξέρετε γιατί οι σημερινές πληγές είναι πολύ χειρότερες από τις τότε; Διότι μπορεί να μην είναι πλέον σωματικές, εμφανείς πληγές, μπορεί αν μη βλέπουμε το αίμα που ρέει από την ανοιχτή πληγή, αλλά αυτό συμβαίνει γιατί σήμερα τα μαχαίρια κτυπούν την ψυχή εκείνων που βρίσκονται στις «Τηλεοπτικές» αρένες.

Πόσοι από εμάς δεν μείναμε μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης, εκστασιασμένοι από τον πόνο κάποιων από την μάζα; Ο παρουσιαστής /ια, κάθετε στην αναπαυτική του πολυθρόνα, σαν άλλος αυτοκράτορας με τον αντίχειρα του έτοιμο να στραφεί προς τα κάτω, έως ότου οι αντιμαχόμενοι να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον. Με ύφος χιλίων καρδιναλίων οι παρουσιαστές τέτοιων εκπομπών προσπαθούν να μας πείσουν ότι στην εκπομπή τους κανείς δεν θα πάθει κάτι κακό, γιατί έτσι και αλλιώς έχουν ήδη υποστεί το κακό, άλλωστε είναι και ψυχολόγοι, αν και πάντα έχουν μαζί τους κάποιον ψυχολόγο με δίπλωμα, για να μη βρεθεί κάποιος και τους πει ότι οι ίδιοι δεν είναι γνώστες του αντικειμένου, έτσι θα αντικρούσουν το επιχείρημα, επειδή απλά θα προτάξουν το δήθεν δίπλωμα του ψυχολόγου που έχουν μαζί τους.

Κι όμως αυτός ο τύπος ή η τύπισσα δεν ενδιαφέρετε παρά μόνο πόσο μεγάλη τηλεθέαση έχει η εκπομπή του. Δεν έχει κανέναν δισταγμό, εάν δει ότι οι «καλεσμένοι» του δεν δείχνουν καμιά επιθετικότητα ο ένας για τον άλλον, δεν διστάζει να τους προκαλέσει, έτσι ώστε να γίνουν επιθετικοί, να ουρλιάζουν για το δίκιο τους, αυτό έχει επιτυχία που φυσικά εμείς από την άλλη που παρακολουθούμε ένα τέτοιο θέαμα, την προκαλούμε. Μας αρέσει να ξεχνάμε τα δικά μας προβλήματα, παρακολουθώντας τα προβλήματα των άλλων, έτσι τα δικά μας δείχνουν να είναι πολύ λιγότερα, εφησυχάζουμε την ψυχή μας με αυτόν τον τρόπο. Μας καταπραΰνουν την οργή μας που μπορεί σε άλλη περίπτωση να στρεφόταν κατά των «ολίγων».

Το βέβαιο είναι ότι, όσο εμείς παρακολουθούμε όλα αυτά αποχαυνωμένοι στον καναπέ του σαλονιού μας ή στο κρεβάτι μας, τόσο τα ΜΜΕ αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη και επιρροή επάνω μας. Κάθε γεγονός παρουσιάζεται στα μάτια μας, μπαίνει στο σπίτι μας, και μας κάνει να αισθανόμαστε ασφάλεια, χωρίς εμείς να κινδυνεύουμε, όσο επικίνδυνο και αν είναι ένα γεγονός. Η είδηση αυτή καθεαυτή εξαφανίζετε μιας και το μυαλό μας δεν προλαβαίνει να την επεξεργαστεί, δεν μπορεί να την προλάβει επειδή ακριβώς δεν μας αφήνουν να κάνουμε κάτι τέτοιο. Πρέπει να δώσετε λίγο προσοχή και θα καταλάβετε ότι όταν η τηλεόραση μεταδίδει ένα γεγονός που στην ουσία δεν συμφέρει να μεταδοθεί, ίσως γιατί πρόκειται για κάτι που αφορά όλο τον κόσμο, αμέσως μετά μεταδίδει μια είδηση πολύ ανάλαφρη. Το αποτέλεσμα είναι ο τηλεθεατής να ξεχάσει το φρικτό γεγονός και το μυαλό του να μείνει στο ευχάριστο.

Ένα παράδειγμα είναι η είδηση κάποιου πολέμου. Κάποτε ο πόλεμος ήταν κάτι που έκανε τους ανθρώπους να ανησυχούν. Κι όμως τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετοί πόλεμοι, Βοσνία, Σερβία, Αφγανιστάν, Κουβέιτ–Ιράκ–Αμερική και ξανά Ιράκ, αλλά κανείς μας δεν έδειξε καμιά ανησυχία. Ο βομβαρδισμός και η καταστροφή της Σερβίας ήταν δίπλα μας, σχεδόν θα μπορούσε κανείς να ακούσει τις βόμβες που σκότωναν χιλιάδες παιδιά, δημιουργούσαν πρόσφυγες, αλλά εμείς δεν ανησυχήσαμε καθόλου, αντιθέτως, καθισμένοι στις αναπαυτικές μας πολυθρόνες, με φιστίκια και ουίσκι, παρακολουθούσαμε το δράμα, σαν να επρόκειτο για κάποια κινηματογραφική ταινία, από αυτές που χρόνια τώρα μας εθίζουν στην άκρατη βία.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ